Yugurish tezligini qanday hisoblash mumkin – oddiy va kalkulyatorsiz

Yugurish tezligi shunchaki ilovadan olingan raqam emas, balki harakatlaringizni qanchalik yaxshi boshqarayotganingizni tushunishga yordam beradigan ko‘rsatkichdir. O’z sur’atingizni bilmasangiz, taraqqiyotni kuzatish yoki aqlli mashg’ulotlarni loyihalash qiyin.
Ushbu matn hisob-kitobni o’zlari tushunishni istaganlar uchun mo’ljallangan. Siz bir muncha vaqt yugurganmisiz yoki endigina boshlayapsizmi, muhim emas. Tezlikni hisoblash qiyin emas, buni keyinroq ko’rasiz.

Yugurish tezligi nima va bu nima uchun muhim?

Yugurish tezligi – bu bir kilometrni bosib o’tish uchun qancha vaqt kerakligini aks ettiruvchi ko’rsatkich. U har bir kilometr uchun daqiqa va soniyalarda o’lchanadi. Agar siz 27 daqiqada 5 km yugursangiz, tezligingiz har bir kilometrga 5:24 daqiqani tashkil qiladi.

Tezlik qanchalik baland bo’lsa, shunchalik tez harakatlanasiz. Ammo bu unchalik oddiy emas: yaxshi sur’at har doim ham tez emas. Har bir inson uchun “oddiy” sur’at fitnes darajasiga, mashg’ulot maqsadlariga va hatto ob-havoga qarab farq qilishi mumkin.

Nega tezlikka e’tibor berish kerak? Chunki u yugurishlaringizni mazmunli tashkil etishga yordam beradi. Tezligingizni bilganingizda:

● ma’lum masofada to’g’ri ritmni saqlash osonroq;
● yukni boshqarish osonroq – ayniqsa uzoq masofalarda;
● siz mashg’ulotni aniq maqsadlar bilan rejalashtirishingiz mumkin (masalan, chidamlilik yoki tezlikni rivojlantirish).

Pace sizga qanday yugurayotganingizni tahlil qilish imkonini beradi: barqaror, tushish yoki sakrash bilan. Agar sizda hech qanday sport maqsadlari bo’lmasa ham, yo’lboshchi sifatida tezlikka ega bo’lish juda tez boshlash kabi keng tarqalgan xatodan qochishingizga yordam beradi. Bu birinchi kilometrda quvvat o’chib, oxirgi ikki kilometr esa qiynoqlar bilan yakunlandi.

Bundan tashqari, pacing har bir yugurishni o’lchash mumkin qiladi. Siz nafaqat vaqtingiz va kilometrlaringizni, balki turli bosqichlarda o’zingizni qanday his qilganingizni ham solishtirishingiz mumkin. Ba’zan vaqt bir xil, ammo tuyg’u butunlay boshqacha. Bunday holda, pacing siz aqlli boshlaganingizni, lekin oxirigacha tezlikni oshirganingizni ko’rsatadi. Yoki aksincha.

Tezlikni qanday hisoblash mumkin: turli yondashuvlar

Bir necha usullar mavjud. Ba’zi odamlar tayyor echimlarni afzal ko’radilar – fitnes soatlari, trekerlar va ilovalar. Boshqalar qo’lda hisoblashadi. Ikkala variant ham ishlaydi. Asosiysi, hisoblashning o’zi qanday ishlashini tushunishdir.
Hisoblashdan oldin sizga ikkita narsa kerak: bosib o’tgan masofa va unga sarflangan vaqt. Ushbu ma’lumotlar asosida harorat aniqlanadi.

Ilovalar va qurilmalar

Ko’pchilik oddiygina dasturni ishga tushiradi va ishlashni boshlaydi. Tugatgandan so’ng, dastur marshrut xaritasidan yurak urish tezligi grafigiga qadar hamma narsani ko’rsatadi. Aksariyat hollarda bu etarli.

Ilovaning o’zi umumiy vaqtni kilometrlarga ajratadi va har bir kilometrga necha daqiqa sarflanganini ko’rsatadi. Bu qulay tuyuladi va shunday. Ammo bu yondashuvning kamchiliklari bor: ma’lumotlar har doim ham aniq emas. Misol uchun, GPS baland binolar yaqinida yoki o’rmonlarda “sakrashi” mumkin.

Agar raqamlar muhim bo’lsa (masalan, agar siz poygaga tayyorgarlik ko’rayotgan bo’lsangiz), ularni dasturiy ta’minotsiz hisoblashingiz ma’qul. Bu qiyin emas va bu sizning keyingi qadamingiz.

Yugurish tezligini qo’lda qanday hisoblash mumkin

Agar siz mashg’ulot natijalariga ko’ra tezlikni tushunishingiz kerak bo’lsa va faqat soat va masofaga ega bo’lsangiz, qo’lda hisoblash usuli foydali bo’lishi mumkin. Buni qanday qilish kerak. Tezlikni topish uchun:

● Umumiy vaqtni daqiqalarga aylantiring.
● Bu raqamni kilometrga bo’ling.
● Olingan qiymat sizning tezligingiz (daqiqa/km).

Misol: Siz 46 daqiqada 8 km yugurdingiz. 46 ni 8 ga bo’lib, 5,75 daqiqa/km. Davomiyligi 5 daqiqa 45 soniya.

Usul oddiy, lekin biroz e’tibor talab qiladi, ayniqsa vaqt “soat: daqiqa: soniya” formatida ko’rsatilgan bo’lsa. Ushbu holatda:

● Soatlarni daqiqalarga aylantiring. Masalan, 1 soat = 60 daqiqa.
● Kasr sifatida berilgan daqiqa va soniyalarni qo’shing.
● Bularning barchasini masofaga bo’ling.

Bu yugurish tezligini qo’lda qanday hisoblash bo’yicha qo’llanma. Ushbu usul internetga kirish imkoni bo’lmaganda yoki gadjetsiz individual reja bo’yicha mashq qilsangiz foydali bo’ladi.

Turli masofalarda tezlikni hisoblashning o’ziga xosligi

Turli masofalar uchun bir xil yondashuvdan foydalanmang. Qisqa va uzoq masofalarga yugurish o’ziga xos xususiyatlarga ega. Vaqtni kilometrlarga bo’lishdan oldin quyidagilarni ko’rib chiqing:

● Qisqa masofalar uchun (3 km gacha) sizning sur’atingiz yuqoriroq bo’ladi, lekin kamroq barqaror bo’ladi.
● O’rta masofalar (5-10 km) uchun aniqroq ritm paydo bo’ladi.
● Uzoq masofalarga (15 km dan ortiq) yugurishda sizning tezligingiz chidamliligingiz, yurak urish tezligi va ovqatlanishingizga bog’liq.

Tezlik shunchaki raqam emasligini tushunish muhimdir. Bu insonning energiyani teng taqsimlash qobiliyatini ko’rsatadi. Agar siz juda tez boshlasangiz va o’rtaga yaqin sekinlashtirsangiz, tezligingiz “sakrab” ketadi va hisob ma’nosiz bo’ladi.

Mashg’ulotda tezlikdan qanday foydalanish kerak

Tezligingizni bilish etarli emas; undan qanday foydalanishni bilishingiz kerak. Bu, ayniqsa, ish faoliyatini yaxshilash, vazn yo’qotish yoki musobaqaga tayyorgarlik ko’rish uchun mashg’ulotlar olib boradiganlar uchun to’g’ri keladi.

Tezlikdan qanday foydalanishingiz mumkin:

● Oxirgi uchta yugurishning oʻrtacha koʻrsatkichi asosida asosiy tezlikni oʻrnating.
● Bir oz xilma-xillik bilan mashq qiling: bir kun biroz tezroq, keyingi kuni biroz sekinroq.
● O’rtacha tezlikni muntazam ravishda ko’rib chiqing. Ushbu ko’rsatkichdagi o’zgarishlarda taraqqiyot aniq ko’rinadi.
● Turli formatlarni sinab ko’ring: intervalli mashq, fartlek, uzoq yugurish – har bir turning tezligi boshqacha.

Gap shundaki, har doim bir xil tezlikda yugurish emas. Pace – bu qayerda ekanligingizni va qayerga ketayotganingizni ko’rsatadigan vositadir.

Hisoblash xatolaridan qanday qochish kerak

Hisoblash xatolari tez-tez uchraydi, ayniqsa siz jimgina hisoblashni boshlaganingizda yoki odat bo’lmaganda qiymatlarni yaxlitlashda. Bu erda oldini olish kerak bo’lgan keng tarqalgan xatolar ro’yxati.

Umumiy xatolar:

1. Siz daqiqalar va soniyalarni aralashtirasiz. Masalan, 5,3 daqiqa/km 5 daqiqa 30 soniya emas, 5 daqiqa 18 soniya. Chunki 0,3 daqiqa 18 soniya.
2. Jimgina sanang, lekin soniyalarni o‘nli kasrga aylantirmang.
3. Svetoforda tanaffuslar, to‘xtashlar va pauzalarni hisobga olmaysiz. Natijada, tezligingiz juda yuqori.
4. Maqsad sifatida o’rtacha tezlikni oling. Biroq, sizning boshlang’ich va tugash tezligi boshqacha bo’lishi mumkin.

Buning oldini olish uchun hisob-kitoblaringizni ikki marta tekshiring. Yoki dasturni mos yozuvlar vositasi sifatida foydalaning, lekin uni qanday hisoblashni tushuning.

Tezlik va tezlik o’rtasidagi farq

Ko’p odamlar ikkita tushunchani chalkashtirib yuborishadi: sur’at va tezlik. Ular bir-biriga bog’liq, ammo ekvivalent emas.

Tezlik – bu soatiga necha kilometr yugurishingiz. Tezlik – bu har bir kilometrga qancha daqiqa sarflaganingiz. Ya’ni:

● Tezligingiz = 10 km/soat bo’lsa, tezligingiz = 6:00 daqiqa/km.
● Tezlik = 12 km/soat bo’lsa, sur’at = 5:00 min/km.

Ushbu tushunchalar orasidagi o’tish oddiy formula orqali mumkin:

Tezlik (daqiqa/km) = 60/tezlik (km/soat)

Soatiga kilometrlarda fikr yuritishga odatlanganlar uchun bu foydali. Ammo ko’pchilik yuguruvchilar tezlikka e’tibor berishadi. Buni tushunish osonroq va ularning mashg’ulot holatini aniqroq aks ettiradi.

Nima uchun tezlik bu dogma emas

Hisoblash tezligi juda yaxshi. Agar siz undan mashg’ulotlarda foydalansangiz, ajoyib. Lekin buni fetishga aylantirmang. Ba’zan soatga qaramaslik, shunchaki yugurish yaxshi.

Tezlik – bu yagona ko’rsatma, yagona emas. Sizning farovonligingiz, nafas olish va yurak urish tezligi haqida unutmang. Agar bugun sizning kuningiz emasligini his qilsangiz, sekinlashtiring. Ertaga tezroq yugurasiz.

Yugurish raqamlarni urish emas; bu sizning tanangiz bilan bog’lanish haqida. Tezlikni hisoblash muhim, lekin eng muhimi, jarayonning o’zi quvonchini yo’qotmaslikdir. Ana shunda mashg‘ulotlar o‘z samarasini beradi.