Samarkand Grand Swiss 2025 — avlodlar to’qnashuvi

Asosan tajribali o’yinchilarga qaratilgan shaxmat olamida endi yangi avlod vakillari ham jadal sur’atlar bilan yetishib chiqmoqda. Ular sentabr boshida Samarqandda o‘tkaziladigan FIDE Grand Swiss musobaqasida kuchli raqiblar bilan bellashib, kuchli shaxmatchilar safida o‘z o‘rnini egallashga tayyor. Bu — Shveytsariya tizimidagi eng nufuzli va kuchli turnirlarning to‘rtinchi nashri bo‘lib, dunyoning eng yaxshi shaxmatchilari unda ishtirok etadi. Ularning orasida yoshligidan shaxmat chempioni bo‘lishni maqsad qilgan va rekordlarni yangilashni istayotgan o‘smirlar ham bor. Ayrimlari allaqachon dunyoga tanilgan bo‘lsa, ba’zilari endi katta sahnaga chiqishga intilmoqda.

Shaxmatdagi yoshga bog’liq rekordlar: chegaralar tobora pastlab bormoqda

1958-yilda Bobbi Fisher 15 yosh-u 6 oyligida Grossmeyster bo‘lganda, bu voqea butun dunyo bo‘ylab sarlavhalarga chiqdi. O‘sha paytda The New York Times uni “shaxmat olamining eng eksklyuziv doirasi”ga kirgan shaxs sifatida ta’rifladi. Yillar o‘tishi bilan rekordlar tobora yangilandi: 1991-yilda Judit Polgar Fisher natijasini ikki oyga qisqartirdi va bu ko‘rsatkichni o‘rnatgan ilk ayolga aylandi; keyin Ruslan Ponomaryov 14 yosh-u 17 kunligida yangi rekord o‘rnatdi; Sergey Karyakin esa 12 yosh-u 7 oyligida Grossmeyster bo‘ldi; 2021-yilda Abhimanyu Mishra 12 yosh-u 4 oyligida hozirgi rekordni o‘rnatdi. Shunday qilib, 50 yil ichida yosh chegarasi 15 yildan 12 yilgacha tushdi.

Boshqa rekordlar ham yosh shaxmatchilar tomonidan yangilanmoqda: 2024-yilda turkiyalik Yagiz Kaan Erdog‘mush 13 yoshga to‘lmasdan 2600 reytingni bosib o‘tgan eng yosh shaxmatchiga aylandi. Hindistonlik Gukesh D esa 18 yoshida jahon chempioniga aylanib, 17 yoshida FIDE reytingida 2750 ballik to‘siqni yengib o‘tgan ilk shaxmatchi sifatida tarixga kirdi.

Yaqinda britaniyalik Bodxana Shivanandan 10 yoshida grossmeyster ustidan g‘alaba qozonib, WIM unvoniga sazovor bo‘lgan eng yosh qiz bo‘ldi. AQShda esa 10 yoshli Keya Iha Joe Yun Memorial turnirining so‘nggi bosqichida grossmeysterni mag‘lub etdi.

Yosh va tajriba to‘qnashuvi

Har bir avlod bilan birga shaxmatdagi yuksak natijalarga erishish yoshi pasayib bormoqda. Bunda erta boshlash, oila va davlat yordami, puxta reja va albatta, kompyuter texnologiyalarining o‘rni katta. Endi esa Samarqandda bo‘lib o‘tadigan Grand Swiss turniri yangi avlodning energiyasi va tajribali ustozlar mahorati o‘rtasidagi navbatdagi maydon bo‘ladi. Bu yerda avlodlar to‘qnashuvi shaxmat olamiga yangi kutilmagan natijalar olib kelishi mumkin.